Làm gì khi được phát hiện có khối u ở gan?
Khi được phát hiện có khối u ở gan, chúng ta nên đến các cơ sở y tế chuyên khoa (thường là các bệnh viện lớn) để được chẩn đoán chính xác vì khi một khối u xuất hiện ở gan thì chưa chắc nó là ung thư gan.
Xác định ung thư gan bằng cách nào?
Khi phát hiện gan có khối u, bệnh nhân sẽ được hỏi để tìm hiểu các nhân tố nguy cơ như: tình trạnh nhiễm HBV hoặc HCV, sử dụng rượu, bia, từng được truyền máu hay từng dùng kim tiêm chung với người khác, từng tiếp xúc với các loại độc tố hay hóa chất (loại, thời gian xúc tiếp…), lý do đến khám (đau bụng, vàng da, bụng to, hay chỉ là thẩm tra sức khỏe) và các bệnh lý khác đi kèm. Tìm hiểu những yếu tố nguy cơ này sẽ góp phần giúp thầy thuốc tìm nguyên nhân cũng như cách điều trị ăn nhập.
Sau khi tìm các nhân tố nguy cơ, bác sĩ sẽ khám bệnh nhân, đánh giá tổng trạng, mạch, áp huyết, tình trạng vàng da vàng mắt, khám tổng quát, khám bụng xem có sờ thấy gan to hay không. Để xác định chính xác có phải benh ung thu gan hay không bệnh nhân cần được làm một số xét nghiệm cấp thiết như: công thức máu, chức năng đông máu, chức năng gan thận, dấu chứng của nhiễm HBV hoặc HCV, dấu chứng ung thư gan (AFP), Chụp X-quang phổi thẳng và siêu thanh Doppler huyết mạch gan, CT scan bụng có cản quang hay cộng hưởng từ (MRI) bụng có cản từ.
Khi nào thì khối u gan được xác định là ung thư gan?
Khi có một trong ba tiêu chuẩn sau thì khối u gan được xác định là ung thư gan:
- Có bằng cớ giải phẫu bệnh lý là ung thư tế bào gan nguyên phát
- Hình ảnh điển hình trên CT scan bụng có cản quang hoặc MRI bụng có cản từ cùng với lượng AFP lớn hơn 400 ng/ml
- Hình ảnh tiêu biểu trên CT scan bụng có cản quang hoặc MRI bụng có cản từ cùng với lượng AFP tăng cao hơn thường nhật (nhưng chưa đến 400 ng/ml) và có nhiễm HBV hoặc HCV.
Những trường hợp không đủ các tiêu chuẩn nói trên đều phải làm sinh thiết gan để chẩn đoán xác định.
Sinh thiết gan là gì?
Đó là một thủ thuật mà bác sĩ sẽ dùng siêu âm xác định vị trí khối u, tiêm thuốc tê dưới da vị trí sẽ chọc kim, sau đó dùng một cây kim đặc biệt xuyên vào để lấy ra một phần của khối u. Phần của khối u này sẽ được xem dưới kính hiển vi để xác định có phải là mô ung thư hay không. Kết quả đó gọi là kết quả phẫu thuật bệnh lý.
Ung thư gan có điều trị được không?
Ung thư gan có thể điều trị được. Việc điều trị nhằm hai mục tiêu:
- Điều trị (các) khối ung thư gan đã phát hiện
- Điều trị bệnh lý nền tảng như: viêm gan siêu vi B hoặc C, xơ gan…
Ung thư gan có thể xếp thành thời đoạn. Tuy nhiên trên thực tiễn, các bác sĩ lại ít quan hoài đến giai đoạn mà thường xem xét dưới góc cạnh khác: khối u còn điều trị được không và điều trị bằng phương pháp nào.
Những phương pháp nào hiện thời điều trị ung thư gan?
Có ba phương pháp chính để điều trị ung thư gan:
- phẫu thuật cắt bỏ phần gan có mang khối u hoặc giải phẫu ghép gan
- Phá hủy khối u tại chỗ bằng cách truyền sóng cao tần (RFA) hay vi sóng (microwave) hoặc tiêm chất đông lạnh (cryotherapy), tiêm cồn (PEI) hay chất phóng xạ vào khối u
- Cắt nguồn máu nuôi khối u kết hợp với diệt tế bào ung thư bằng hóa chất hay chất phóng xạ (TACE hay TOCE).
Tùy từng trường hợp cụ thể mà bác sĩ sẽ đề nghị phương pháp điều trị triệt để nhất và ăn nhập nhất với từng bệnh nhân. Trong một số trường hợp cụ thể, bác sĩ có thể kết hợp các phương pháp trên với nhau.
Khi nào bác sĩ yêu cầu phẫu thuật cắt gan hay ghép gan?
bác sĩ sẽ yêu cầu bệnh nhân tiến hành giải phẫu cắt bỏ phần gan có mang khối u khi:
- Khối u dự định cắt bỏ được, thể tích gan còn lại lớn hơn hay bằng 50% thể tích ban sơ
- Tình trạng toàn thân cho phép chịu đựng cuộc mổ, không có di căn xa.
Bệnh nhân sẽ được chỉ định phẫu thuật ghép gan khi:
- Gan chỉ có 1 khối u, kích thước khối u không quá 5cm
- Gan có không quá 3 khối u, kích thước mỗi u không quá 3cm.
phẫu thuật cắt gan hay ghép gan là cách điều trị triệt để nhất hiện thời. Sau giải phẫu cắt gan, bệnh nhân có thể hồi phục và xuất viện sau khoảng 01 tuần. Còn sau ghép gan thì bệnh nhân phải chờ đến khi hoàn toàn ổn định mới được xuất viện.
thầy thuốc chọn biện pháp phá hủy khối u tại chỗ khi nào?
thầy thuốc có thể chọn biện pháp phá hủy khối u tại chỗ khi:
- Số lượng khối u không quá 3, kích tấc u không quá 4cm và khối u dễ tiếp cận bằng siêu âm
- Tình trạng toàn thân cho phép, không có di căn xa hoặc bệnh lý đi kèm.
Với phương pháp này, bác sĩ sẽ xác định vị trí các khối u bằng siêu thanh, tiêm thuốc tê vào dưới da vị trí chọc kim, sau đó xuyên một cây kim đặc biệt vào khối u rồi truyền sóng cao tần hay vi sóng, hoặc tiêm chất đông lạnh, tiêm cồn hay chất phóng xạ qua kim vào khối u để phá hủy khối u. Sau thủ thuật, bác sĩ có thể đề nghị bệnh nhân chụp lại CT scan để xác định đã phá hủy hoàn toàn các khối u trong gan hay chưa, nếu cần thì có thể làm thủ thuật bổ sung. Với phương pháp này, bệnh nhân có thể chỉ thấy đau ít, bình phục trong ngày và xuất viện sau 1-2 ngày
Xạ trị, hóa trị có điều trị được ung thư gan hay không?
Xạ trị ít có hiệu quả trong điều trị ung thư gan và dễ gây thương tổn mô gan lành xung quanh khối u. Một số phương pháp xạ mới có thể có hiệu quả phần nào nhưng vẫn còn đang được nghiên cứu.
Hóa trị toàn thân (truyền hóa chất qua đường tĩnh mạch) ít có giá trị, và chỉ ứng dụng cho các trường hợp ung thư gan đã quá chỉ định điều trị (với điều kiện chức năng gan còn khá). Các phác đồ hóa trị hiện giờ có thuốc chủ yếu là Doxorubicin. Hóa chất được xem là có hiệu quả làm chậm phần nào sự phát triển của khối u là Sorafenib, một loại thuốc viên uống liên tiếp hàng ngày, hiện được chỉ định dùng cho các trường hợp đã quá chỉ định điều trị.
Thế nè ung thư gan quá chỉ định điều trị?
Ung thư gan quá chỉ định điều trị là tình trạng:
- Tổng thể tích các khối u vượt quá 50% thể tích gan
- Có huyết khối tĩnh mạch cửa, tĩnh mạch gan, tĩnh mạch chủ dưới, … (tức thị tế bào ung thư đã vào trong các huyết quản chính của gan hoặc của thân thể)
- Có di căn hạch trong ổ bụng hay di căn xa (phổi, xương)
- Tình trạng toàn thân kém.
Đối với các trường hợp này, thầy thuốc sẽ chỉ định điều trị triệu chứng: cho thuốc giảm đau, thuốc hỗ trợ chức năng gan, thuốc bổ, truyền dịch nuôi dưỡng.
Theo dõi và tái khám như thế nào?
Bệnh nhân sẽ được đề nghị theo dõi định kỳ cho đến khi chẳng thể tiếp kiến được theo dõi nữa (tử vong, đi xa, mất liên lạc…). Và tùy phương pháp điều trị, hiệu quả điều trị, thời kì bệnh ổn định hay tiến triển mà thầy thuốc sẽ hẹn bệnh nhân tái khám mỗi tháng, mỗi hai tháng, mỗi ba tháng hay mỗi sáu tháng.
Ngoài việc giải quyết khối u, bác sĩ sẽ tư vấn và điều trị bệnh nền tảng (hay là các nhân tố nguy cơ dẫn đến ung thư gan) của bệnh nhân như: viêm gan siêu vi B hay C, xơ gan… Bên cạnh đó, bệnh nhân cần ăn uống đầy đủ, tập vận động, tránh tuyệt đối việc sử dụng bia, rượu và hạn chế các thức ăn quá béo.
Xem thêm:
EmoticonEmoticon